Verplegingswetenschap is een toegepaste wetenschap met impact, zegt Evelyn Finnema. ‘Je moet met je voeten in de klei staan, in verbinding met elkaar. Soms vragen ze mij, wat moet jij toch met al die netwerken? Nou, ik geloof in samen puzzelen en zoeken. Daarom is de inbedding van de vakgroep Verplegingswetenschap binnen Gezondheidswetenschappen ideaal. Complexe situaties kun je niet monodisciplinair benaderen, die moet je echt met elkaar onderzoeken, vertalen naar de praktijk en in het onderwijs verwerken voor de toekomstige professionals.’
Blijven ontwikkelen
De focus van het hoogleraarschap van Evelyn Finnema is onderzoek en onderwijs. Ze vindt het belangrijk dat verpleegkundigen een leven lang leren en zich blijven ontwikkelen op verschillende gebieden. ‘Dat kan een specialisatie zijn zoals kinderverpleegkunde of binnen het onderwijs als docent of praktijkbegeleider, als manager of als verpleegkundig onderzoeker.’ Met verschillende onderzoekers doet Evelyn onderzoek naar innovaties in onderwijs en opleiden. Dit wordt versterkt doordat ze een dag in de week vanuit de leerstoel werkt als lector bij de Academie voor Verpleegkunde van de Hanzehogeschool en als boegbeeld binnen het Wenckebach Instituut voor Onderwijs en Opleiden van het UMCG.
Vanuit de patiënt
Verpleegkunde is nog maar een pril academisch vak, maar wezenlijk voor duurzame excellente zorg, stelt Evelyn over het belang van verpleegkundig onderzoek, de tweede pijler van haar leerstoel. ‘We moeten het verpleegkundig handelen kunnen onderbouwen, weten wat werkt en in welke situatie.’ Het vertrekpunt voor verpleegkundig onderzoek is steeds de patiënt, zegt ze. ‘We blijven daarom ook niet hier in het ziekenhuis, maar doen onderzoek met andere organisaties en professionals in de regio en daarbuiten.’
Netwerk
Daarvoor is het Noordelijk Netwerk Verpleegkundig Onderzoek opgericht, een netwerk van verpleegkundig onderzoekers die hun kennis graag delen met verpleegkundigen, andere zorgprofessionals en patiënten. ‘We hebben allemaal onze eigen taal, financieringsstromen, opleidingsachtergrond, beroepstrots. Die nodigen niet meteen uit tot samenwerken. Maar wel als je de patiënt als vertrekpunt neemt en we samen vragen wat nu nodig is in dit moment en deze situatie.’
Beroepskunstenaar
Dat het in de hectiek van alledag een uitdaging is om recht te doen aan alle expertise en de ervaringsdeskundigheid van de patiënt en zijn naasten, weet ook Evelyn. Er is dan ook nóg iets nodig voor duurzame excellente zorg, zegt zij. ‘Beroepskunst. Als je een balans vindt in die veelheid van activiteiten, protocollen, de hectiek van alle dag en menselijke waarden, ben je een beroepskunstenaar.’
Functioneren
‘De verpleegkundige in het ziekenhuis is bijvoorbeeld intermediair tussen de hoog complexe zorg van medisch specialisten en de patiënt. Zij vertaalt die zorg in consequenties die het voor de patiënt kan hebben. Ze is er bij als de patiënt (slecht) nieuws krijgt, ondersteunt hem bij de verwerking en het omgaan met de situatie, en bekijkt met de patiënt en zijn naasten wat hij wil en nodig heeft om te kunnen functioneren.
Zie de mens
Want dat is het uitgangspunt, benadrukt Evelyn: ‘Het functioneren, niet de ziekte. Dat past ook heel goed bij het denken in de samenleving: het gaat steeds vaker over gezondheid en functioneren in plaats van ziekte. Daarom vind ik de visie ‘Zie de mens’ van het UMCG ook zo mooi. Die is niet ‘Zie de patiënt’, want deze persoon heeft een relatie, werk, familie, een huis waar hij naar terug gaat. Vanuit mijn leerstoel draag ik graag bij aan ‘Zie de mens’.