Werkomgeving
De afdeling MDL maakt samen met de afdelingen Chirurgie, Orthopedie, Urologie en Plastische Chirurgie deel uit van het cluster ‘Snijdend & MDL’. Alle onderdelen van het cluster werken samen aan de vier academische kerntaken, waarbij de nadruk zal liggen op de speerpunten van het ziekenhuis: transplantatiegeneeskunde, oncologische zorg, acute zorg en kindzorg.
Het cluster wordt geleid door een bestuur, bestaande uit de clustervoorzitter, managing director en de portefeuillehouders voor onderzoek, opleiding & onderwijs, verpleegkunde, medisch en data & digitalisering. Strategische beslissingen worden in consensus genomen binnen het clusterberaad, waarin de managementteams van de vijf afdelingen participeren. De afdeling MDL is actief betrokken in de cluster gremia, zoals vastgelegd in het cluster inrichtingsplan binnen Koers25. Het afdelingshoofd is hiërarchisch verantwoordelijk voor de medische staf en onderzoekers van de afdeling. In samenwerking met de clustermanagers, managing director en clustervoorzitter neemt het afdelingshoofd verantwoordelijkheid voor zorg en bedrijfsvoering binnen het cluster en de afdeling. Het afdelingshoofd is ook lid van het stafconvent en clusterberaad en draagt op die manier bij aan het bestuur van het UMCG.
Patiëntenzorg
Elk jaar worden ruim 1.500 nieuwe en 14.000 controlepatiënten gezien op de polikliniek Buik, de Transplantatiepoli en polikliniek Oncologie (GIO poli). Daarnaast zijn er diverse multidisciplinaire overleggen waar patiënten besproken worden. Patiënten die vanaf de eigen poli worden opgenomen genereren ruim 9.000 verpleegdagen op de afdeling MDL. Daarnaast zijn er ook 500 intercollegiale consulten en medebehandelingen. Er worden ruim 6.000 onderzoeken en/of ingrepen verricht op het Eendoscopiecentrum, waar we ook ruim 2.000 infusen verstrekken. We zijn jaarlijks betrokken bij de levertransplantatie van circa 875 patiënten (zowel ontvangers als donoren) en verzorgen vervolgens de nazorg van deze transplantatiepatiënten middels ruim 1.000 nazorgconsulten. We zien een groei van het totale aantal poliklinische consulten waarbij het aantal fysieke en het aantal zorg-op-afstand consulten in 2023 ongeveer aan elkaar gelijk waren.
Analoog aan de toename op de (GIO-)poli zien we het aantal complexe ingrepen zoals de oncologische resecties – vaak gerelateerd aan deze polibezoeken – toenemen. Naast een toename van onze eigen patiënten op de poli komen er ook vanuit verschillende tumorwerkgroepen steeds meer aanvragen voor EUS- en ERCP-onderzoeken die binnen bepaalde termijnen (vanwege doorstroomtijd) verricht moeten worden. Verschuivingen in zorg hebben geleid tot een forse toename van complexe interventies. In 2017 werden op jaarbasis ongeveer 170 van deze complexe nieuwe therapeutische interventies verricht, inmiddels is dit aantal gestegen tot circa 400. Daarbij is door de complexiteit ook de duur van de procedures aanzienlijk toegenomen. Het afdelingshoofd is betrokken bij de verdere uitbouw van de tertiaire MDL-zorg op nationaal en regionaal niveau, met een focus op complexe leverziekten, IBD, geavanceerde endoscopie en de behandeling van kanker in het maag-darmkanaal. Deze zorgconcentratie sluit aan bij het streven om topzorg te centraliseren (IZA) en toegankelijk te maken voor patiënten met de meest complexe medische behoeften.
Een belangrijk onderdeel van de functie is ook het optimaliseren van zorgpaden, door zorg meer gestructureerd te kanaliseren naar locaties in de regio die hier beter bij passen. Dit proces zal gebaseerd zijn op de uitkomsten van de recent uitgevoerde analyse van de zorgportfolio’s en IZA, met als doel een efficiëntere verdeling van zorg tussen academische en regionale centra.
Om ruimte te bieden aan groei en aan de ontwikkeling van complexe endoscopische interventies binnen de academische setting wordt het Endoscopiecentrum verbouwd, de voorbereiding van hiervan is gestart. Deze verbouwing tot state-of-the-art interventiecentrum - om complexe interventies met randapparatuur onder alle vormen van sedatie uit te kunnen voeren - vindt plaats in nauwe afstemming met de andere gebruikers van het Endoscopiecentrum.
De afdeling heeft een eigen verpleegafdeling met 28 bedden en een infuuscentrum. Naast eigen bedden wordt er steeds meer gebruik gemaakt van bedden op de andere verpleegafdelingen binnen het zorgcluster.
Onderzoek
Wetenschappelijk gezien staat de afdeling nationaal en internationaal stevig op de kaart. Onze drie onderzoekslijnen zijn ‘systems biology & microbioom’, ‘moleculaire imaging’ en ‘fundamenteel/experimenteel onderzoek’. Alle onderzoekslijnen staan in relatie tot de klinische speerpunten. We behoren tot de beste centra in de wereld voor deze onderzoeksgebieden. Onze expertisegebieden zijn:
1. Inflammatoire darmziekten (IBD) en dunnedarmtransplantatie: de IBD-groep richt zich op de behandeling van complexe vormen van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Binnen dit domein wordt in het UMCG nauw samengewerkt met o.a. de afdelingen Chirurgie en Kindergeneeskunde om multidisciplinaire zorg te waarborgen. Dit centrum staat bekend om zijn (inter)nationale onderzoekssamenwerkingsverbanden die tot vele wetenschappelijke doorbraken heeft geleid.
2. Hepatologie en levertransplantatie: de hepatologiegroep behandelt een breed scala aan leveraandoeningen, variërend van immuun gemedieerde leverziekten tot levercirrose en leverfalen. De afdeling heeft, samen met de HPB-chirurgie, een vooraanstaande positie in de uitvoering van levertransplantaties, waarbij zij één van de belangrijkste centra in Nederland is. De nauwe samenwerking met de transplantatiechirurgie heeft geleid tot baanbrekende innovaties op het gebied van levertransplantaties.
3. Geavanceerde endoscopie: het Endoscopiecentrum van de afdeling MDL in het UMCG is een van de meest geavanceerde faciliteiten in Nederland voor complexe diagnostische en therapeutische endoscopie. Innovaties zoals endo-echografie (EUS), endoscopische submucosale dissectie (ESD), en endoscopische retrograde cholangiopancreatografie (ERCP) worden hier routinematig uitgevoerd. Dit centrum staat bekend om zijn (inter)nationale samenwerkingsverbanden en de bijdrage aan wetenschappelijke doorbraken op het gebied van minimaal invasieve behandelingen.
4. Oncologie: de focus binnen de MDL-oncologie ligt op de behandeling van kwaadaardige aandoeningen van het spijsverteringskanaal, waaronder slokdarm-, maag-, darm- en pancreascarcinoom. De afdeling maakt gebruik van de nieuwste endoscopische technieken voor behandeling en diagnostiek en werkt nauw samen met het aandachtsgebied Oncologische Chirurgie en Radiotherapie binnen tumorwerkgroepen.
Op het vlak van onderzoek is er grote ruimte voor de afdeling MDL om, met behulp van institutionele mogelijkheden, een aanzienlijke sprong te maken binnen de speerpunten die lokaal aanwezig zijn. De afdeling MDL heeft een actieve voortrekkersrol in het wetenschappelijk onderzoek en speelt een sleutelrol in nationale en internationale onderzoeksprojecten, met lopend onderzoek op het gebied van IBD, microbioom, leverziekten, geavanceerde endoscopie en MDL-oncologie. Door de integratie van preklinisch onderzoek en patiëntenzorg blijft de afdeling vooroplopen in de ontwikkeling van nieuwe behandelmethoden en technologieën. De afdeling heeft een eigen preklinisch laboratorium voor experimentele gastro-enterologie en hepatologie en is één van de drijvende krachten achter de Groningen Microbiome Hub.
Opleiding
De afdeling MDL van het UMCG heeft volledige opleidingsbevoegdheid voor de opleiding tot MDL-arts en werkt hierin samen met Zwolle en Enschede. Alle stafleden nemen actief deel aan het lokale onderwijs en, afhankelijk van hun expertiseveld, aan het nationale onderwijsprogramma. Deze betrokkenheid bij opleiding en onderwijs draagt bij aan de voortdurende professionele ontwikkeling van zowel de stafleden als de A(N)IOS, en zorgt voor een hoge kwaliteit van zorg op de afdeling. De afdeling organiseert al vele jaren diverse cursussen en workshops voor MDL-artsen in Nederland en participeert ook in cursussen op andere medische vakgebieden binnen en buiten het UMCG. Daarnaast zet de afdeling zich in voor onderwijs in het internationale veld van MDL.
Samen. Beter. UMCG
Als organisatie zitten we in een belangrijke transitiefase om de organisatie anders vorm te geven. Koers25 is de strategie voor een gezonde toekomst voor het UMCG. Het gaat over elkaar inspireren en efficiënt samenwerken binnen en buiten het UMCG, het ontdekken van innovatieve en kosteneffectieve mogelijkheden, aandacht hebben voor preventie en focussen op toekomstgericht onderwijs. Het UMCG is met zo’n 13.000 medewerkers de grootste werkgever van Noord-Nederland.
Het team
Sinds de herinrichting van de afdeling MDL is de vakgroep uitgegroeid tot een team van 15 MDL-artsen (waaronder 3 hoogleraren) en 3 preklinische hoogleraren/UHD’s. Dit team werkt intensief samen met andere disciplines binnen het ziekenhuis, zoals Interne Geneeskunde, Chirurgie, Radiologie en Medische Oncologie, om de beste zorg te bieden voor patiënten met complexe en multidisciplinaire aandoeningen. Daarnaast beschikt de afdeling over gemiddeld 8-10 AIOS, 3 ANIOS, 10 verpleegkundig-specialisten (in opleiding) en 4 verpleegkundig-consulenten die zowel op de polikliniek als in de kliniek actief zijn.